Εορτασμός Ανθεστηρίων

 

Τα Ανθεστήρια είναι μια ετήσια εορτή προς τιμήν του Θεού Διονύσου. Ο εορτασμός είναι τριήμερος και τελείται την 11η ως και την 13η του μηνός Ανθεστηριώνος στη Σελήνη Φεβρουαρίου (Μαρτίου σε περίπτωση εμβόλιμου μήνα). Η πρώτη μέρα των Ανθεστηρίων ονομάζεται «Πιθοίγια», από το γεγονός ότι την ημέρα αυτή ανοίγονται και δοκιμάζονται για πρώτη φορά οι πίθοι με τον Οίνο της χρονιάς. Η δεύτερη μέρα λέγεται «Χόες», από το ομώνυμο οινοδοχείο. Την ημέρα των Χοών τελείται Πομπή (είσοδος του Θεού Διονύσου στην πόλη), ο Ιερός Γάμος, ο χορός των Γεραρών και η ταχυποσία οίνου εν σιωπή. Η τρίτη μέρα ονομάζεται «Χύτροι», επειδή την ημέρα προσφέρονται αγγεία με άνθη, μαγειρεμένα λαχανικά και πανσπερμία σιτηρών προς τις ψυχές των νεκρών και τελούνται τα ανάλογα.

Σημείωση: Στην σημερινή εποχή η πρώτη και δεύτερη ημέρα των Ανθεστηρίων εορτάζονται ταυτοχρόνως.

 

Πομπή - Τελετουργική είσοδος

Η έναρξη της τελετής γίνεται με πομπή προς τον βωμό όπου συμμετέχουν όλοι. Οι εκτελούντες ιερατικά καθήκοντα από την πομπή φέρουν τις προσφορές, το δοχείο καθαρμού, το δοχείο σπονδών και λοιπά ιερατικά σκεύη. Προηγείται ο Ιερέας που φέρει την Διονυσιακή Μάσκα. Ο βωμός κυκλώνεται, από την πομπή τρεις φορές υπό την συνοδεία τυμπάνου και αυλού. Οι προσφορές εναποτίθενται στην τράπεζα και όλοι παίρνουν θέσεις για την έναρξη της τελετής.

 

Πιθοίγια (ημέρα πρώτη)

 

Άνοιγμα Τελετής

Κλύτε ώ Μάκαρες Θεοί
θνητών έξοχοι φίλοι
κραταιόν του Κόσμου στήριγμα.
Κλύτε Αθάνατοι Θεοί
και χάριν σπονδών δότε βροτοίς,
πάσης παιδείης Αρετήν
μεγίστην ευτυχίαν
και περιπόθητον ευδαιμονίαν.

 

* Γίνεται σπονδή ερυθρού Οίνου.

 

Ευχή Πλήθωνος

Ας μην παύσω ώ Μάκαρες Θεοί,
να σας χρωστώ ευγνωμοσύνη,
για όλα τ' αγαθά που από εσάς λαμβάνω
και έχω λάβει με χορηγό τον Ύπατο Δία.
Ας μην παραμελήσω,
αναλόγως της δύναμης μου
το καλό του γένους μου.
Το να υπηρετώ πρόθυμα το κοινό καλό,
αυτό ας θεωρώ και δικό μου μεγάλο όφελος.
Ας μην γίνομαι αίτιο κανενός κακού,
από αυτά που τυχαίνουν στους ανθρώπους,
αλλά καλού, όσον δύναμαι,
ώστε να γίνομαι κι εγώ ευτυχής, ομοιάζοντας σ' εσάς.

 

* Γίνεται σπονδή ερυθρού Οίνου.

 

Ύμνος τοπικής Θεότητας

Υμνούμε αναλόγως τον τοπικό προστάτη Θεό ή Θεά.

Στην Αθήνα υμνούμε την Πολιούχο Θεά Αθηνά.

 

Ύμνος Αθηνάς

Προσφορές: Κλαδί ελιάς, σπένδουμε λάδι, ερυθρό Οίνο - θυμίαμα λιβανιού και μύρου.

Μεγίστη Θεά Παλλάδα, χρυσοστέφανη Αθηνά,
του Κόσμου Θεά μεγάλη,
πάνοπλη ξεπήδησες απ' του Πατρός μας
το σεπτό κεφάλι.
Θεά παρθένα που διεγείρεις μέσα μας
τον άφθαρτο και φωτεινό νού.
Ασπιδοφόρα Άχραντη,
που πρυτανεύεις του Σύμπαντα Κόσμου.
Αδάμαστη Μήτιδα, που ενώνεις τις αντιθέσεις, Κόρη τριτογένια, άνθος λαμπρό στην όψη.
Συ, ο νους του Πατρός, γέμισες με νόμους
του Σύμπαντος το Κάλλος.
Συ, αυτά που υπάρχουν,
αυτά που θα γίνουν
κι αυτά που έχουν γίνει.
Ένδοξη Θεά, Γλαυκομμάτα Κόρη,
δωσ' μου δύναμη κι έρωτα ικανό να με ανεβάσει
από τους κόλπους της Γαίας,
στον ολόφωτο Όλυμπο.
Είθε Θεά να μας προσφέρεις
την άχραντη Σοφία και την νοερά σου δύναμη,
xαρίζοντάς μας τα Ολύμπια αγαθά
που ανυψώνουν τις ψυχές,
εξορίζοντας τα γιγάντια φάσματα του Κόσμου.

 

Ρίξε το θεϊκό σου φως και κάνε δική σου πάλι αυτή την πόλη (τρις)

 

* Γίνεται σπονδή ελαίου και ερυθρού Οίνου.

 

Ευχές Πυθοιγίων

Ακολουθεί το άνοιγμα των Πύθων και η προσφορά Οίνου στο βωμό συνοδευόμενη από ευχές και διονυσιακές επικλήσεις και επιφωνήματα.

 

Ύμνος Διονύσου

Προσφορές: Κισσός, αμπέλι, θύρσος, καθρέφτης, φαλλός, θυμίαμα στύρακα, ερυθρός Οίνος.

Κικλήσκω Βάκχον περικιόνιον, πυρίσπορον,
νυμφών έρνος εραστόν.Διόνυσε λικνήτη, αμφιθαλή, έκ μηρού ορμόμενε.
Χαίρε Βάκχε!
Λύσιε, θυρσομανή, βρόμιε, λυναίε, νύσιε, πυρίπνοε
μέγα θνητών παυσίπονον,
άνθος ιερόν, κισσοστέφανον ευαστήραν.
Χαίρε Βάκχε!
Διόνυσε κισσοκόμη, άρχοντα ερίβρομε
κυκλίσκω σε μάκαρ πολυώνυμε.
Έυα Βάκχε!
Νύν σέ καλώ μακάριε, είθε νά έλθεις ευμενής
φέρων γήθος πολύ απάσιν.
Χαίρε Βάκχε!
Ήλιε αναγενόμενε, Διός βλαστάρι, ανθρώπων Λυτρωτή.

 

* Γίνεται σπονδή ερυθρού Οίνου.

 

Διονυσιακή Ευωχία

Διονυσιακή Μουσική και Χορός.

 

Πέρας Πρώτης Ημέρας Ανθεστηρίων

 

 

Χόες (ημέρα δεύτερη)

 

Ιερός Γάμος

Κάλεσμα Θεονύμφης

Βασιλίννα σεβαστή,
σε καλώ σε υμέναιο με τον κισσοστεφή θεόν

Κάλεσμα Θεόγαμπρου

Διόνυσε λύσιε,σε καλώ σε υμέναιο με την σεπτή Βασιλίννα

Γίνεται σπονδή ερυθρού Οίνου.

 

Χορός Γεραρών

Οι γυναίκες τελούν κυκλικό διονυσιακό χορό.

 

Μοίρασμα Οίνου

Εν σιωπή όλοι οι συμμετέχοντες πίνουμε τον Οίνο.

 

Πέρας Χοών

 

 

Χύτροι (ημέρα τρίτη)

 

Ύμνος Διονύσου

Προσφορές: Κισσός, αμπέλι, θύρσος, καθρέφτης, φαλλός, θυμίαμα στύρακα.

Δευρ' άναξ Διθύραμβε Βάκχε
Εύιε, Ταύρε, Κισσοχαίτα
Βρόμιε, ηρινάις ίκου
ταις δ' ιεραίς εν ώρες.

Ιε Παιάν, ίθι Σωτήρ,
Άναξ υγείας
εύφρων τάνδε πόλιν
φύλασσ' ευαίωνι συν όλβω.

Ευοί ω Ιόβακχ' ωι Παιάν.
Έθνος ενθ' άπαν Ελλάδος
γας αμφί εννατέταις φίλιον επόπταις
οργίων οσίων Ίακχων
κλείει σε βροτοίς πόνων
ξας δ' όρμον

Ιε Παιάν, ίθι Σωτήρ,
Άναξ υγείας
εύφρων τάνδε πόλιν
φύλασσ' ευαίωνι συν όλβω.

Ευοί ω Ιόβακχ' ωι Παιάν.
Πάσα δ΄ υμνοβρύης χόρευεν
Δελφών ιερά μάκαιρα χώρα.
Αυτός δ΄αστερόεν δέμας
φαίνων Δελφίσι συν κόραιςΠαρνασσού
πτύχας έσταςΙε Παιάν, ίθι Σωτήρ

Άναξ υγείας
εύφρων τάνδε πόλιν
φύλασσ' ευαίωνι συν όλβω.

 

* Γίνεται σπονδή ερυθρού Οίνου.

 

Ύμνος Περσεφόνης

Προσφορές: Χοή ερυθρού Οίνου,Ύδατος. Θυμίαμα στύρακα, δυόσμου, ξερής δάφνης.

Φερσεφόνη, θύγατερ μεγάλου Διός, ελθέ, μάκαιρα,
μουνογένεια θεά, κεχαρισμένα δ' ιερά δέξαι,
Πλούτωνος πολύτιμε δάμαρ, κεδνή, βιοδώτι,
ή κατέχεις 'Αίδαο πύλας υπό κεύθεα γαίης,
Πραξιδίκη, ερατοπλόκαμε, Δηούς θάλος αγνόν,
Ευμενίδων γενέτειρα, υποχθονίων βασίλεια,
ήν Ζεύς αρρήτοισι γοναίς τεκνώσατο κούρην,
μήτερ εριβρεμέτου πολυμόρφου Ευβουλήος,
`Ωρών συμπαίκτειρα, φαεσφόρε, αγλαόμορφε,
σεμνή, παντοκράτειρα, κόρη καρποίσι βρύουσα,
ευφεγγής, κερόεσσα, μόνη θνητοίσι ποθεινή,
ειαρινή, λειμωνιάσιν χαίρουσα πνοήισιν,
ιερόν εκφαίνουσα δέμας βλαστοίς χλοοκάρποις,
αρπαγιμαία λέχη μετοπωρινά νυμφευθείσα,
ζωή καί θάνατος μούνη θνητοίς πολυμόχθοις,
Φερσεφόνη: φέρβεις γάρ αεί καί πάντα φονεύεις.
κλύθι, μάκαιρα θεά, καρπούς δ' ανάπεμπ' από γαίης
ειρήνηι θάλλουσα καί ηπιοχείρωι υγείαι
καί βίωι ευόλβωι λιπαρόν γήρας κατάγοντι
πρός σόν χώρον, άνασσα, καί ευδύνατον Πλούτωνα

 

* Προσφέρονται χοές.

 

Ύμνος Ερμού

Προσφορές: Χοή ερυθρού Οίνου,Ύδατος. Θυμίαμα στύρακα, δυόσμου, ξερής δάφνης.

Ω Ερμή που κατοικείς εις του Κωκυτού
τον ανυπόστροφο δρόμο της ανάγκης,
που οδηγείς τις ψυχές των ανθρώπων στον Άδη.
Τέκνον του Διονύσου που σύρει τον βακχικό χορό
και της Κόρης από την Πάφο, της Αφροδίτης,
με τα καμπυλωτά βλέφαρα.
Συ υπηρετείς εις το ιερό παλάτι της Περσεφόνης
και είσαι ψυχοπομπός των ανθρωπίνων ψυχών
στον Άδη, όταν φθάσει ο μοιραίος χρόνος.
Συ που θέλγεις τα πάντα
με το ιερό σου ραβδί που υπνωτίζει
και πάλι τους εγείρεις από τον ύπνο,
διότι σ' εσένα έδωκε η θεά Περσεφόνη
την τιμή να οδηγείς τις ανθρώπινες ψυχές
κατά την αδιάκοπο και αιωνία πορεία των
προς τον ευρύ Τάρταρον.

 

* Προσφέρονται χοές.

 

Ύμνος στη Μνημοσύνη

Προσφορές: Χοή Ύδατος. Θυμίαμα λίβανον.

Κατά τη διάρκεια του ύμνου μνημονεύονται τα ονόματα των νεκρών μας.

Την Μνημοσύνη καλώ,
την άνασσα σύζυγο του Ζηνός,
που γέννησε τις Ιερές Μούσες,
που πάντα αποβάλλει την κακή λήθη,
την αιτία που βλάπτει τη φρόνηση
και καθιστά το νου των θνητών
σύνοικο της ψυχής
και αυξάνει τον λογισμό
κάνοντάς τον ευδύνατο και κρατερό.
Γλυκητάτη, φιλάγρυπνη,
που υπενθυμίζεις τα πάντα
για τα οποία ο καθένας καταθέτει γνώμη,
που δεν παρεκβαίνεις,
και επιγείρεις την νόηση σε όλους.
Έλα μακάρια θεά
και επέγειρε την μνήμη
στους μύστες της ευίερου
αυτής τελετής και
απομάκρυνε τη λήθη.

 

* Γίνονται χοές.

 

Κλέισιμο Τελετής

Χαίρετε ώ Μάκαρες Θεοί
μεθ' ημών αεί εστέ
κι εσείς μεν ούτω χαίρεσθε
παύσατε νούσους χαλεπάς
και λύπες αποδιώξτε.

 

* Γίνεται σπονδή ερυθρού Οίνου.

 

Γένοιτο.

 

Μοίρασμα προσφορών και Οίνου.